کربلا، گردان،  یکی از گردان‌های رزمی تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از استان یزد.

تیپ ۱۸ الغدیر به دستور قرارگاه عملیاتی کربلا در نیمة اول سال ۱۳۶۴ ش، مأموریت یافت نیروهای داوطلب بسیجی را جایگزین نیروهای رسمی پاسدار در خطوط پدافندی خود کند. به همین منظور در اواخر شهریور ۱۳۶۴، تیپ الغدیر گردانی به نام کربلا سازمان‌دهی کرد. ساختار و سازمان گردان کربلا عبارت‌اند از: فرمانده گردان، محمدحسین سلطانی؛ جانشین اول و دوم، قدمعلی خدابنده و عباسعلی فتوحی؛ فرمانده گروهان‌های ۱ تا ۳ به ترتیب: علیرضا امینی ابراهیم‌آبادی، محمدعلی دهقان و غلا‌م‌رضا فاضلی زارچی*؛ هر گروهان شامل چهار دسته و هر دسته، سه گروه داشت. دو گروه ۱ و ۲ شامل آر.پی.جی زن و تیربارچی با دو تن نیروی کمکی و چهار تن نیروی تک‌ور و گروه ۳ به‌جز این‌ها شامل دو امدادگر می‌شد؛ همچنین دیگر ارکان گردان مانند تدارکات، تبلیغات و بخش‌های پشتیبانی و خدمات رزم در گردان فعال بودند. سلاح‌ها و تجهیزات گردان هم تفنگ کلاشینکف، تیربار گرینف، اس.پی.جی ۷ و ۱۲ و خمپاره‌انداز ۶۰میلی‌متری و آر.پی.جی ۷ بود؛ نیز آموزش اولیۀ نیروها در اردوگاه آموزشی قائم آل محمد(عج)* در ۲۵کیلومتری غرب شهر مهریز واقع در مرکز استان یزد به مدت یک هفته اجرا شد. در ادامه نیروهای گردان، آموزش‌ تکمیلی سلاح‌شناسی، انفجارات و دیگر ادوات را در موقعیت شهید محمدرضا پارسائیان* در جنوب شوشتر (شمال استان خوزستان) گذراندند و بدین ترتیب آمادۀ اجرای مأموریت شدند (امینی).

پدافند از جزیره مجنون جنوبی: تیپ الغدیر از ۱ دی ۱۳۶۴ تا ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۵ زیرامر قرارگاه عملیاتی نصرت، به‌منظور اجرای عملیات پدافندی، به شرق تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت آزادگان) گسیل شد و خط حد مأموریتی خود را در جزیرۀ مجنون جنوبی از گردان ذوالفقار لشکر ۹۲ زرهی اهواز تحویل گرفت و در پد مرکزی و غربی این جزیره استقرار یافت و برای اجرای آن، گردان‌های رزمی خود را به شکل نوبه‌ای به کار گرفت که دراین‌بین گردان کربلا به فرماندهی محمدحسین سلطانی در دو مرحله وارد عمل شد (بنی‌فاطمه، ص ۱۰۰). نخستین مرحلۀ آن در ۱ دی ۱۳۶۴ با استعداد ۲۹۰ تن، حدود ۴۵ روز بود که در این دوره به اجرای آتش روی مواضع ارتش عراق، استحکام مواضع، تقویت سنگرها و جان‌پناه و ایجاد سنگرهای جدید اقدام کرد. با پایان مأموریتش، خط را تحویل گردان فاطمببب‌الزهرا(س)* تیپ الغدیر داد و به عقب بازگشت. در این مأموریت هشت تن از نیروهای آن شهید و ده تن مجروح شدند (سلطانی، جای ... ، ص ۱۰۰-103).

گردان کربلا در مرحلۀ دوم این مأموریت، با استعداد ۲۹۰ تن، با همان فرماندهان و مسئولان پیشین، پس از بازگشت نیروها از مرخصی و جایگزینی نیروهای کارگری و کارمندی استان یزد به سازمان‌دهی و آموزش نیروها در موقعیت شهید محمدرضا پارسائیان، اقدام کرد و در اوایل اردیبهشت ۱۳۶۵ به پد مرکزی جزیرۀ مجنون جنوبی گسیل شد. مهم‌ترین رخداد درخور توجه در این دوره، حملۀ ارتش عراق به مواضع پدافندی تیپ بود که این گردان با کمک دیگر یگان‌های تیپ، به مقابله با آن پرداخت؛ پس‌ازآن مواضع منهدم شده براثر این حملۀ دشمن را بازسازی و در مواضع پدافندی استقرار یافت. سرانجام، در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۶۵، خط را تحویل تیپ مستقل ۱۰ سیدالشهدا(ع) داد. از نیروهای تیپ الغدیر در حملۀ یادشده، شانزده تن شهید و شماری مجروح شدند که پنج تن از این شهدا و تقریباً پانزده تن از مجروحان متعلق به نیروهای گردان کربلا بود (سلطانی، همان، ص ۱۰۵-106؛ بنی‌فاطمه، ص ۱۰۴).

پدافند از فکه: این منطقه در شمال‌ غربی خوزستان و جنوب شرقی استان ایلام قرار دارد (اطلس، ص ۷۰ـ۷۱). تیپ الغدیر در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۶۵، به‌منظور بازپس‌گیری منطقۀ پیچ‌انگیزه در فکه به این منطقه گسیل شد و تا ۱۹ تیر ۱۳۶۵ در این منطقه استقرار داشت (بنی‌فاطمه، ص ۱۳۰). گردان کربلا با همان سازمان و با استعداد ۲۹۰ تن در این منطقه مستقر شد. یک گروهان از این گردان، با همکاری گردان امام علی* تیپ الغدیر، با تک به مواضع تصرف‌شده توسط دشمن بعثی موفق به آزادسازی بخشی از منطقۀ تصرف‌شده به دست دشمن شد. گردان کربلا در این مأموریت افزون‌بر حمله به نیروهای عراقی و عقب راندن آن‌ها از زمین‌های اشغالی، به احداث خاک‌ریز، استقرار نیروها، تحکیم و تثبیت مواضع پرداخت؛ سپس حدود چهل روز در همین منطقه به پدافند اقدام کرد و در ۲۱ خرداد ۱۳۶۵ خط پدافندی خود را تحویل گردان قمر بنی‌هاشم(ع) از تیپ الغدیر داد. از تیپ ۱۸ الغدیر در این مدت ۱۱ تن شهید و ۹۳ تن مجروح شدند که ۴ شهید و ۱۸ مجروح از این گردان بود (بنی‌فاطمه، ص ۱۳۲). با پایان این مأموریت کادر گردان به گردان مالک اشتر انتقال یافتند و گردان هم منحل شد (سلطانی، مصاحبه ... ).

مآخذ:  اطلس جنگ ایران و عراق: فشردۀ نبردهای زمینی ۳۱ شهریور ۱۳۵۹-29 مرداد ۱۳۶۷، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ ش؛ امینی ابراهیم‌آبادی، علی‌رضا (فرمانده گروهان یک از گردان کربلا)، مصاحبه با محمدمهدی روح‌پرور، خرداد ۱۴۰۰؛ بنی‌فاطمه، سید هدایت، شناسنامۀ تیپ الغدیر در دوران دفاع مقدس، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ۱۳۹۹ ش؛ روح‌پرور، محمدمهدی (فرمانده گروهان از گردان انصارالمومنین)، مصاحبه با مؤلف، ۱۶ شهریور ۱۳۹۹؛ سلطانی، محمدحسین، جای خالی خاک‌ریز، مشهد: ملک اعظم، ۱۳۹۱ ش؛ همو (فرمانده گردان کربلا تیپ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، ۱۲ مرداد ۱۳۹۹.

                                                                                                                                                                                                               / سعیده ساقی/